Grad Banja Luka raspisao je međunarodni konkurs za arhitektonsko i urbanističko rješenje novog mosta kod tvrđave Kastel. Od konkursa se očekuje širok raspon mogućih rješenja, a od mosta da postane jedan od budućih simbola grada.
Fondacija Banja Luka 2024 značajno učestvuje u pripremi i realizaciji ovog konkursa; članovi našeg kandidacionog tima formulisali su koncept konkursa, postavili konkursni zadatak, a učestvovaće i u žiriranju radova. Sam konkursni zadatak veže se za naš programski sadržaj, a obale rijeke, tvrđava i budući most predstavljaće jednu od glavnih žižnih tačaka Banje Luke kao Evropske prestonice kulture.
Konkursnu dokumantaciju možete preuzeti na sajtu Grada (www.banjaluka.rs.ba/konkurs-most-dolac), a naš uvod za konkursni zadatak možete pročitati ovdje:
Mostovi, kultura – ne govorimo li o istome?
„Suprotnosti se privlače“ geslo je pod kojim Banja Luka već dvije godine istrajno radi na novoj paradigmi razvoja kulture, nadajući se da će taj proces tokom narednih pet godina provoditi sa posebnom (i zahtijevnom) titulom Evropske prestonice kulture za 2024. godinu.
Konkurs za most na ušću Crkvene u Vrbas, čini se, predstavlja jednu od onih situacija kojoj ovo geslo posebno pristaje: Povezuju se dvije naspramne (i veoma različite) obale – na mjestu na kojem se spajaju dvije veoma različite rijeke. Tvrđava – jedan od simbola istorijskog nasljeđa Banje Luke – dobija kao neposrednog susjeda savremenu građevinu koja će neizbježno zablistati u punom sjaju savremenih oblika i materijala.
Most nije planiran samo kao komunikacija, nego i kao mjesto zadržavanja – a djelimično i krov budućem kulturnom životu obale. Grad – i njegova kultura – žele da siđu do vode koja je decenijama, nažalost, daleka, zagađena i odbojna, ne bi li svojim prisustvom ubrzali procese ozdravljenja rijeka, procese koji će svoje daleko praktičnije korake (poput prečišćavanja otpadnih voda) uskoro takođe praviti u kontekstu jedne šire kulture (novog) odnosa prema vodi.
Banja Luka je 2017. godine, inicijativom Gradonačelnika, pokrenula proces svog kandidovanja za Evropsku prestonicu kulture, program Evropske komisije kojim se dugoročno jačaju kapaciteti lokalnih zajednica (i lokalnih regiona) u oblasti kulture, kojim se pospješuje izgradnja identiteta grada i njegove prepoznatljivosti u širim okvirima.
Grad je osnovao poseban radni tim, kandidatura je ozvaničena u martu 2018. godine, a nakon dugotrajne pripreme usvojena je i gradska strategija razvoja kulture. U novembru 2018. godine Banja Luka je, nakon predaje aplikacije, ušla u drugi i finalni krug (za gradove-kandidate izvan Evropske unije), zajedno sa Mostarom iz Bosne i Hercegovine i Budeom (Bodø) iz Norveške.
Konačna odluka očekuje se u septembru 2019., a programske aktivnosti protežu se od donošenja odluke do kraja titularne 2024. godine, ostavljajući za sobom bogat legat i posebnu prepoznatljivost unutar evropskog sistema kulture.
Banjalučka kandidatura jednu od svojih centralnih tema pronalazi upravo u prevazilaženju procesa koji su grad, do sad, držali zarobljenim u petljama nepotpunog samo-razumijevanja i neuspješnog definisanja identiteta: od neostvarene uloge regionalnog centra (što bi ovom gradu, po geografiji, bilo prirodno), do jakih diskontinuiteta u razvoju, često obilježenih rušenjima, smjenama ideologija i novim počecima.
Na primjer, samo na širem području lokacije ovog konkursa postojali su, pa rušeni: brojni mostovi oko Kastela (i drveni i kameni), austro-ugarske kasarne unutar tvrđave, Gimnazija, izvorna Hadži-Omerova džamija. Na nivou čitavog grada, spisak je daleko duži, ali – Banjalučani su uporni i znaju da će, od određenog tenutka, stvari početi da se mijenjaju. Osjećamo da je taj trenutak sad.