Gradonačelnik i projektni Tim za aplikaciju Evropska prestonica kulture “Banja Luka 2024” organizuju prvi javni dijalog na temu “Evropska prestonica kulture: Banja Luka 2024” koji će se održati u ponedjeljak, 13. novembra, u 18 časova u Domu omladine.
Teme razgovora su:
- Šta je projekat Evropska prestonica kulture (EPK)?
- Kakva su iskustva drugih gradova vezana za proces aplikacije i sprovođenja projekta?
- Zašto je Banjaluci projekat EPK potreban?
- Kako da dođemo do kvalitetnog dokumenta Strategije razvoja kulture Banjaluke?
Gosti:
- prof. dr Milena Dragićević-Šešić, šef UNESKO katedre za kulturnu politiku i menadžment, Univerzitet umetnosti u Beogradu
- Nemanja Milenković, direktor fondacije Novi Sad 2021
- Berenika Nikodemska, koordinator programa AIR, Vroclav 2016
- Vladimir Rukavina, direktor Narodnog doma Maribor i Međunarodnog ljetnjeg festivala Lent, Maribor 2012
Projekat Evropska prestonica kulture (skraćeno: EPK) je postao ključna platforma za pozicioniranje gradova i katalizator za njihovu ekonomsku i kulturnu regeneraciju. U pitanju je najdugovječniji i najpoznatiji program razvoja kulture Evropske unije i sastavni dio programa Kreativna Evropa, koji Evropska komisija sprovodi od 1985. godine.
U periodu od 2020. do 2033, svake treće godine, pored uobičajena dva grada iz zemalja EU, titulu EPK će ponijeti i jedan grad iz zemlje kandidata/potencijalnog kandidata (BiH, Albanija, Srbija, Crna Gora, Makedonija) ili zemlje Evropske slobodne trgovinske zone (Norveška, Lihtenštajn, Island, Švajcarska). Specifično, to su 2021, 2024, 2027, 2030. i 2033. godina. Službeni poziv na koji se prijavljuju gradovi kandidati objavljuje se šest godina prije godine u kojoj se dodjeljuje titula. Poziv na koji se prijavljuje Banja Luka objavljen je 13. 10. 2017. godine, a rok za predaju aplikacije je 10. 10. 2018.
Uslovi za apliciranje na projekat Evropska prestonica kulture su: postojanje Strategije razvoja kulture grada, politička podrška i kontinuirani rast budžeta za kulturu od trenutka objavljivanja namjere o kandidovanju.
Skupština Grada Banja Luka je, na sjednici održanoj 15. marta 2017. godine, jednoglasnom podrškom odbornika, usvojila odluku o kandidaturi Grada Banja Luka za učešće u programu Evropska prestonica kulture. Gradonačelnik je 19. aprila 2017. godine oformio Tim ”Banja Luka 2024” u sljedećem sastavu: Marko Bilbija (arhitekta, scenograf) – šef tima, Dijana Grbić (savjetnik gradonačelnika za kulturu, dramski umjetnik), Monika Ponjavić (teatrolog, teoretičar i kritičar filma, scenski dizajner), Zoran Galić (Desk Kreativna Evropa, producent), dr Sara Vujković (direktorica Muzeja savremene umjetnosti Republike Srpske, istoričar umjetnosti-muzejski savjetnik), Mladen Banjac (istoričar umjetnosti-kustos), Sonja Đurić (muzičar i student produkcije). Timu se, u izradi dizajna, priključio i banjalučki dizajn studio Bunker, koji će tokom ovog procesa razvijati vizuelni identitet aplikacije.
Tim „Banja Luka 2024“, kojem je povjerena izrada aplikacije, ali i dokumenta Strategije, je sa radom počeo u maju ove godine. Proces istraživanja i analize postojećeg stanja u kulturi, neophodnog za izradu Strategije, je u svojoj posljednjoj fazi.
Prva faza analize postojećeg stanja podrazumijevala je niz istraživanja koja su sprovedena u nekoliko etapa, i to putem pismene forme (popunjavanjem upitnika), kroz individualne razgovore sa predstavnicima institucija, gradskih ustanova kulture, republičkih ustanova kulture i organizacija registrovanih na teritoriji Banjaluke, te kroz radne grupe. Na adrese institucija i javnih ustanova kulture, udruženja i organizacija nezavisnog sektora, do sada je poslano preko 140 upitnika.
Tokom jula, avgusta i prve polovine septembra, pristupilo se drugom dijelu prve faze analize stanja, odnosno pojedinačnim intervjuima sa predstavnicima institucija, javnih ustanova kulture i organizacija. Sprovedeno je oko 90 intervjua čiji su rezultati poslužili kao polazna tačka za identifikovanje ključnih izazova, ali i potencijala u kulturnoj sceni Banjaluke.
Oktobar i novembar rezervisani su za sprovođenje razgovora sa radnim grupama za izradu Strategije, koje su organizovane prema oblastima. U pitanju su radne grupe koje u prosjeku, po oblasti, broje oko dvadeset članova, a sastavljene su iz predstavnika javnih ustanova kulture, organizacija, te istaknutih umjetnika i stručnjaka u kulturi. Plan je da Nacrt strategije razvoja kulture Banjaluke 2018-2028 bude gotov krajem januara 2018. godine. Banja Luka će tako početkom sljedeće godine dobiti prvi plan strateškog razvijanja njene kulturne scene.
Tokom oktobra je završena i izrada upitnika za istraživanje kulturnih potreba publike. Istraživanje, sa kojim se već krenulo u rad, će obuhvatiti oko 800 ispitanika, građana Banjaluke, različitih demografksih grupacija, a preliminarni rezultati se očekuju početkom decembra. U pitanju je prvo istraživanje ovog tipa u Banjaluci koje, u saradnji sa Timom, srovodi organizacija Perpetuum Mobile.
Paralelno sa istraživanjem i izradom Strategije, Tim radi i na formiranju koncepta projekta sa kojim će Banjaluka izaći pred Evropsku komisiju u oktobru sljedeće godine. Plan je da se sa konceptom u javnost izađe na proljeće, kada će biti raspisan i javni poziv za projektne ideje. Na javni poziv se mogu odazvati svi zainteresovani, a određene smjernice za koncipiranje projektnih ideja će javnosti, umjetnicima i kulturnim djelatnicima biti predstavljene putem fokus grupa koje će Tim organizovati početkom sljedeće godine, kao i putem prezentacija primjera dobre prakse.
„U kontekstu projekta Evropska prestonica kulture, neposredni kulturni, socijalni i ekonomski uticaji su česti, a sposobnost da se obezbijede dugotrajni efekti, postala je značajna i dragocjena u ključnim oblastima, kao što su promjena urbane slike grada i razvoj, kako kulturnog, tako i turizma generalno. Samim tim, odlukom da se Banja Luka kandiduje za ovu titulu, grad je ušao u proces jednog velikog razvojnog projekta čija je potencijalna dobit višestruka.“ rekli su iz Tima „Banja Luka 2024“.
Na Prvi javni dijalog povodom projekta Evropska prestonica kulture u Banjaluci pozvani su i predstavnici drugih bosanskohercegovačkih gradova koji razmatraju kandidaturu: Sarajevo, Mostar i Bihać. Pozivu su se odazvali predstavnici Bihaća.